رابطۀ حاکمیت شرکتی با شکل‌گیری اصول اخلاق حرفه‌ای

زمینه: در پی رسوای‌هایی اخیر، برخی قوانین از قبیل ساربنز آکسلی بر نقشی که هیأت مدیره می‌تواند در برنامه‌ریزی و نظارت بر اخلاق حرفه‌ای داشته باشد، تمرکز نموده‌اند. اعضای غیرموظف هیأت مدیره بیشتر از اعضای موظف به دلیل درک بهتر از تعهدهای اخلاقی و قانونی به پاسداشت از منافع برخورداران اهتمام می‌ورزند. از طرفی پژوهش‌های پیشین این‌گونه نشان می‌دهند که؛ زنان به علت سازگاری بیشتر در اجتماع و همچنین استفاده از چارچوب متفاوت اخلاقی نسبت به مردان، تصمیم‌‌های اخلاقی‌تری اتخاذ می‌نمایند. از این‌رو، انتظار می‌رود اعضای زن هیأت مدیره نسبت به مسائل اخلاقی و اصول اخلاق حرفه‌ای حساس‌تر باشند. هدف این مقاله؛ بررسی رابطۀ ویژگی‌های حاکمیت شرکتی با شکل‌گیری اصول اخلاق حرفه‌ای می‌باشد. روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش؛ کلیۀ شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. از این جامعه آماری با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی، تعداد 202 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شد. داده‌های مورد نیاز جهت ساختار حاکمیت شرکتی از سایت کدال استخراج گردید. سپس، شکل‌گیری یا عدم شکل‌گیری اصول اخلاق حرفه‌ای در شرکت‌های نمونه مورد بررسی قرار گرفت. از تابع لوجیت جهت تجزیه و تحلیل آماری استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که نسبت بیشتر اعضای غیرموظف در ترکیب هیأت مدیره منجر به شکل‌گیری اصول اخلاق حرفه‌ای می‌گردد. همچنین، وجود اعضای زن در هیأت مدیره با تأکید بر شکل‌گیری اصول اخلاق حرفه‌ای منجر به شرکت‌های اخلاق‌مدارانه‌تر می‌گردد. این در حالی است که، مالکیت سهام توسط اعضای هیأت مدیره تأثیری بر ایجاد اصول اخلاق حرفه‌ای در سازمان‌ها ندارد. نتیجه‌گیری: با توجه به ترکیب اعضای هیأت مدیره و تأثیر آن بر حاکمیت شرکت‌ها ضروری است که نهادهای حرفه‌ای و مراجع مسئول در جهت الزامی نمودن شرکت‌ها به ایجاد اصول اخلاق حرفه‌ای مبادرت ورزند. همچنین شرکت‌ها در ترکیب هیأت مدیره خود لزوم افزایش تعداد اعضای غیرموظف هیأت مدیره و لزوم به‌کارگیری اعضای زن را مدنظر قرار دهند.